Glokom

Uyku Apnesi (Uykuda Nefes kesilmesi) ve Göz

Eğer

• Yorgun ve dinlenmemiş olarak uyanıyorsanız,

• Uyurken horluyorsanız, hatta horlamanız daha çok aslan kükremesine benzetiliyorsa,

• Uykunuzda nefesinizin kesildiğini söylüyorlarsa,

• Ağzınızda kuruluk hissi ile uyanıyorsanız,

• Akşam ve gece sık sık idrara çıkıyorsanız,

• Gece boyunca çok terliyorsanız,

• Huzursuz uyuyorsanız,

• Kilo veremiyorsanız,

• Göz arkasında ağrılar ile uyanıyorsanız,

• Gün içinde istemeden uyuyakalıyorsanız,

• Sık sık baş ağrısı çekiyorsanız

• Boyun, sırt ve omuz ağrısı gibi yakınmalarınız oluyorsa,

• Hipertansiyonuz varsa ve doktorunuz tansiyonunuzu kontrol altına almakta zorlanıyorsa

• Kolesterolünüz yüksekse ve düşmemekte direniyorsa

Muhtemelen sizde de hipnotik apne sendromu yani uykuda nefes kesilmesi var demektir. Aslında bu hastalık modern dünyada düşünülenden çok kimsede mevcut; fakat herkes bunun basit bir horlama olduğunu düşündüğünden önemsemiyor.. Halbuki çok sinsi gelişen ve de çok tehlikeli bir hastalık: eskiden “gece mışıl mışıl uyurken vefat etti rahmetli..” diye bahsedilen bir çok kişinin ölüm nedeni uyku apnesidir… Hastalığın gelişmesi yıllara uzanır ve genelde ihtiyarlıktan oluştuğu söylenen yukarıdaki bulgular hastalık ilerledikçe artar ve ağırlaşırlar.. Hastalığın gelişiminde uykuda dinlenememe ve vücudun yeterince oksijen alamaması sonucu vücudun toksinlerini idrar ve/veya terleme ile atmaya çalışması önemli rol oynar. Bu nedenle kişi geceleri sanki şeker hastasıymış gibi çok sık idrara çıkar, sanki verem hastasıymış gibi uykusunda çok terler, sanki karabasan görmüş gibi uyanır, derin uykuya dalamadığı için yorgun kalkar ve de göz çukurunda ağrı hisseder.. Bu nedenle kendinizde, yukarıdaki belirtilerden 3 veya daha fazlasını hissediyorsanız en kısa zamanda

• Kulak, Burun Boğaz Uzmanına veya,

• Dahiliye Doktoruna veya,

• Pnömo-Ftizyolog yani Astım ve Solunum Hastalıkları Uzmanına veya,

• Kardiolog yani Kalp Hastalıkları Uzmanına veya,

• Endokrinolog yani Hormon Hastalıkları Mütehassısına veya,

• Sinir Hastalıkları Mütehassısına veya,

• Göz Hastalıkları Uzmanına veya,

• Psikiyatriste başvurunuz….

Aşağıda Washington Tıp fakültesinde yapılmış çok yeni bir çalışmanın özetini bulacaksınız. Kısaca yazı Görme Sinir hastalıklarının Uyku bozukluklarına neden olabileceğinden bahsediyor; ama eğer tüm yazıya ulaşmak isteseniz alttaki linki tıklayabilirsiniz..

Ve eğer Doktorunuz bu hastalıktan haberdar değilse, üstelemeyin; çünkü çok yeni tanımlanmıştır. Güvendiğiniz başka bir uzmana başvurun..

Hatta yeni bilimsel çalışmalar glokom ile uyku apnesinin arasında (hipertansiyonda olduğu gibi) genel dolaşım bozukluğuna bağlı bir ilişki olduğunu düşündürtmektedir.

Not: Aslında uyku apnesi eksik bir tanım: çünkü çoğu hastalarda değişik belirtilerle ortaya çıkan tablonun çok az bir kısmını kapsıyor. Şahsi kanaatim, tüm bu değişik olgular oksijen eksikliğine bağlı olayların geliştiği hipoksi sendromu diye adlandırabileceğimiz olguların bir alt grubunu oluşturuyor..

Link: 8525697700573E1885256E2E004F9B64-Open&type=DGNews

Optic Nerve Disease May Cause Sleep Disorders (Optik Sinir Hastalıkları Uyku bozukluklarına neden olabilir) :

ST. LOUIS, MO — February 2, 2004 — Young people with eye diseases that damage the inner part of the retina and optic nerve are significantly more likely to have sleep disorders than those with other types of eye disease or those with normal vision, according to researchers at Washington University School of Medicine in St. Louis.

Prevalence of Normal Tension Glaucoma in Obstructive Sleep Apnea Syndrome Patients

(Obstrüktif Uyku Apne Sendromunda Normotensif Glokom Görülme Sıklığı):

Journal of Glaucoma. 16(1):42-46, January 2007.

Sergi, Margherita MD *; Salerno, Daniela Eva MD +; Rizzi, Maurizio MD *; Blini, Mirella MD +; Andreoli, Arnaldo MD *; Messenio, Dario MD +; Pecis, Marica MD *; Bertoni, Giancarlo MD +

Abstract: Purpose: To explore the prevalence of normal tension glaucoma (NTG) among patients with obstructive sleep apnea syndrome (OSAS) and to examine OSAS as a risk factor of NTG. Patients and Methods: Fifty-one consecutive white patients with OSAS were compared with 40 healthy subjects. All the study subjects underwent blood gas analysis, polysomnography, oxyhemoglobin saturation, and an ophthalmologic examination including visual field, visually evoked potential (VEP), and pattern electroretinography (PERG) and disc analysis with the Heidelberg Retina Tomograph II.

Results: Three of 51 OSAS patients (5.9%) had NTG. No patient in the control group had OSAS or NTG. The severity of OSAS correlated with intraocular pressure, the mean deviation of the visual field, the cup/disk ratio and the mean of the retinal nerve fiber layer thickness (P<0.01 to 0.001). Apnea hypopnea index and intraocular pressure were significantly greater in OSAS patients with abnormal VEP and PERG, compared to those with normal PERG and VEP.

Conclusions: The present study suggests that the prevalence of NTG in our OSAS patients is higher than expected in a white population of the same age and that OSAS may be an important risk factor for NTG. Our data underline the importance of taking an accurate sleep history from patients with NTG and referring patients with sleep disturbance for polysomnography.

Diyabet Ve Göz

Diyabet hem gençlerde, hem de yaşlılarda görülen ve tüm vücudu ilgilendiren bir hastalıktır. İnternette bu hastalıkla ilgili detaylı bilgi bulabileceğiniz için burada detaya girmeyeceğim.
Ama özetle ve genelde:

Genç ve İnsüline bağımlı Diyabete Tip 1,
Yaşlı ve genelde kilo kontrolü ve ilaçla tedavi edilene Tip 2 denildiğini hatırlatmam lazım.

Sistemik bir hastalık olduğu için, Diyabet tüm vücut sinirlerini, damarlarını, dolayısıyla böbrek, kalp, beyin gibi önemli organları etkilemektedir. Göz damarları vücudun diğer damarlarının aynası olduğu için hastalığın yaptığı tahribat burada açık bir şekilde görünür.

Damarlar açısından yalnız kan şekerinin yüksek gitmesi problem yaratamaz: şekerin dalgalanması, bir düşüp bir yükselmesi de tahribat yapar! Bu nedenle bilhassa insüline bağımlı hastalarda insülin dozunun iyi ayarlanması, kan şekerini dalgalandırmadan sabit değerde tutulması çok büyük önem taşır. Hastalar, başlangıçta görmelerini etkilemediğini düşündükleri için kan şekeri oynamalarına önem vermezler; hastalık ilerleyince gittikleri doktorların yapacakları pek fazla bir şey kalmadığı için sonuç ne yazık ki körlüktür!

İlk fotoda normal görüntü, ikincisinde ise şeker sarı noktayı etkilemeye başladığından lekeli görüntü oluşmaya başlamış. Üçüncü foto ise diyabete bağlı ilerlemiş sarı nokta hastalığını göstermektedir.

Bu nedenle hastaların bilhassa iç hastalıkları veya endokrinoloji uzmanlarının söyledikleri önerilere harfiyen uymaları gerekir.

Diyabet gözde 3 önemli hastalığa ve giderek körlüğe neden olur:

Katarakt: Bu geçici bir körlük nedenidir ve ameliyat ile şifa bulur.
Kanamalar: Bu ise kalıcı körlük nedeni olabilir! Bu nedenle dikkatli takip edilmesi gerekir. Gözün arkasındaki retina tabakası damarları zamanla bozulan çeperlerinden serum ve giderek kan sızdırmaya başlarlar. Bu evreye gelmiş kişilerde önce kalp anjiyosu gibi, retina damarlarının anjiyosu çekilir. Kaçak yeri ve retinanın beslenemeyen alanları saptandıktan sonra Argon Lazer yapılır. Genelde hastalar lazer sonrası görmelerinin azaldığından şikâyet ederler: doğrudur, görmeleri bir miktar azalabilir. Ama bu devrede unutmaması gereken eğer lazer olmasalardı görmeleri tümüyle gidecek ve kalıcı körlük oluşacaktı! Demek ki doktorunuz sizin kör olmamanız için gerekli gördüğü müdahaleyi yapmıştır, hatta siz şekerinizi iyi kontrol etmediğiniz için lazer yapmak zorunda kalmıştır… Bazı hastalar ise lazer sonrası her şeyin düzeldiğini zannedip, yine şeker kontrollerini ihmal etmeye başlarlar: hâlbuki diyabet ömür boyu süren bir hastalıktır ve bu sefer başka damarlardan sızma/kanama olacaktır. Bunun üzerine doktorunuz yeni bozulmuş damar bölgelerine yine lazer yapmak zorunda kalacak ve görmeniz yine daha azalacaktır! Bu nedenle kan şekerinizi ömür boyu sabit ve normal değerlerde tutmanız gereklidir!
Göz Tansiyonu (Sekonder Glokom): Eğer kataraktınız alınmaz veya göz arkasındaki damarlara müdahale edilmez ise bu sefer göz tansiyonunuz ciddi şekilde yükselir. Genelde ilaç tedavisine cevap vermez; göziçi suyunu yapan bölgeye dondurma veya koter ile yakma tedavisi sonuç vermez ise, şiddetli ağrıdan dolayı, gözünüzün alınması gerekebilir!

Kısaca diyabet mutlaka dikkate alınmalıdır ve tedavisinin ömür boyu süreceği unutulmamalıdır.

Dr. Ahmet Girgin

Glokom (Göz Tansiyonu)

Göz Tansiyonu nedir ?

Göz içi basıncının (GİB) yüksek olması nedeniyle, atardamarların basıncının düşük kalmasına bağlı olarak kanın retina (ağtabaka) hücrelerini besleyememesi ve bunun sonucunda bu hücrelerin giderek ölmesi durumudur !

Kaç tip Göz Tansiyonu vardır ?

Kısaca :

1- Açık Açılı Glokom (AAG)
2- Açı Kapanması Glokomu (AKG)
3- Sekonder (İkincil) Glokom
4- Konjenital (Doğuştan) Glokom

1- Açık Açılı Glokom ( AAG )
Göz Tansiyonunun % 90 ‘ ı Açık Açılı Glokom (AAG)dur ve

– AAG çok sinsi bir hastalıktır ! yani :

– AAG’ li bir göz dışardan tamamen normal görünür!

– AAG’ li bir gözün anlaşılabilmesi için mutlaka Göz Tansiyonunun ölçülmesi gerekir !

– Bu nedenle hiç bir göz şikayeti olmayan 35 yaş üstündeki herkesin senede bir kez Göz tansiyonunu ölçtürmesi gerekir diye öğrenmiştik ve söylüyorduk. Lakin en az 10 seneden beri 15 yaşın üstünde de göz tansiyonu saptadığım için artık neredeyse herkesin ölçtürmesi gerekiyor!

Çünkü kaybolan görme geri gelmez!

Glokomda Görme Alanı zamanla daralır ve giderek dönüşümü olmayan körlük yerleşir!

Göz Doktorunuz ancak kalan görmenizi korumanıza yardımcı olabilir !

Kimler Risk Altında ?

– 35 yaşın üstünde olup düzenli olarak doktora gitmeyenler
– Stres altındakiler
– Şeker Hastaları
– Hipertansiyon Hastaları
– Ailesinde Glokomu olan kişiler
– Sigara kullananlar
– Miyop Hastalar ( özellikle -3.00 D. nin üzerinde olanlar )
– Düzenli şekilde kortizon türevi hormon kullananlar
– Gözüne darbe almış kişiler
– Siyah ırktan olanlar

Teşhis :

1- Göz Tansiyonunun Ölçülmesi
2- Göz Dibi Muayenesi
3- Görme Alanı
4- Kornea Kalınlığı ölçümü
5- Görme Siniri Liflerinin Muayeneleri ile olur.

Tedavi:

1- İlaç tedavisi : Çok yüksek olmayan Glokom olgularında genelde göz damla tedavisi yeterli olmaktadır; Bazen 1 bazen 2 tip damla hastalığın zararlarını önleyebilmektedir.
Burada bilinmesi gereken:
Glokom’un Diyabet gibi ömür boyu devam eden bir hastalık olduğudur!
Bu nedenle ilaçlar hiç bir zaman kesilmemelidir!

2- Laser Tedavisi (SLT) : Bazı olgularda çok iyi sonuç vermektedir.

3- Cerrahi Tedavi : Yukarıdaki tedavilere cevap vermeyen hastalarda en son, ama vakit geçirilmeden mutlaka başvurulması gerekir.

2- Açı Kapanması Glokomu ( AKG )’ nun belirtileri:

– Göz civarında şiddetli ağrı
– Kusma
– Gözlerde kızarıklık
– Işığa bakıldığında ışık etrafında hale şeklinde gökkuşağı renklerinin görülmesi
– Bulanık, sisli görüntü
– Sabahları baş ağrısı

Yukarıdaki belirgin nedenlerden dolayı AKG’ nun teşhisinde zorluk çekilmez; çünkü bu kadar şikayeti olan hasta zaten kısa zamanda Göz Doktoruna gider….

3- Sekonder (İkincil) Glokom:

– Katarakt, iridosiklit (üveit) gibi Göz Hastalıklarına bağlı olarak veya,
– Diyabet, Romatizma gibi diğer vücut hastalıklarına bağlı olarak Göz Tansiyonu yükselebilir.

4- Konjenital (Doğuştan) Glokom:

Bu konuda da anne – babalar çok dikkatli olmalıdırlar; çünkü halk arasında iri gözlü bebekler sevilirler, halbuki iri gözlü bebeklerin bazılarının göz küreleri Göz Tansiyonu nedeniyle balon gibi şişmişler ve bu nedenle iri görünmektedirler….. Demek ki :

– İri Gözlü,
– Gözleri kırmızı ve devamlı sulu olan
– Işıktan rahatsız olan
– Göz bebekleri hızla büyüyen
– Az yemek yiyen
– Huzursuz ve sürekli ağlayan yavrularımızı vakit kaybetmeden Göz Doktoruna götürmeliyiz.

Çünkü bu tür Glokomun ilaç ile tedavisi yoktur ve tek tedavi yöntemi Cerrahidir ve ne kadar erken müdahale edilirse hastalık, o kadar az hasar ile atlatılmış olur.

Son Bilimsel Gelişmeler:

Eskiden glokomun yalnız göz tansiyonu yüksekliğine bağlı tahribatı içeren bir hastalık olduğu düşünülürdü. Son bilimsel çalışmalar doktorları, glokomun arteryel hipertansiyon, KİBAS (Kafa İçi Basınç Artma Sendromu), uyku apnesi gibi bir genel dolaşım bozukluğu olarak nitelendirmelerine yöneltmiştir. Hatta son yapılan çalışmalar, uyku apnesi olan kişilerde glokomun daha sık görüldüğünü belirtmektedir.

Görme Alanı

Görme Alanı insanın fark etmediği halde gördüğü tüm alanların toplamıdır.

Özel bir alet ile ölçülür ve bize inanılmayacak bilgiler sunar:

Yukarıda Normal Görme Alanı olan bir kişinin algıladığı görüntüyü görmektesiniz.

Beynin ortasındaki göz sinirlerinin çaprazlaştığı Optik Kiazma lezyonlarında görme genelde her iki yandan daralır.

Optik Kiazma’ nın arkasındaki beyin lezyonlarında ise görme genelde bir yandan daralır; bu durumda hasta sağ veya sol yandan gelenleri görmediği için kaza yapabilir !

Glokomda görme yay şeklinde kaybolmaya başlar, aşağıdaki örnekte görüldüğü gibi daireye dönüşür ve nihayet tam körlük yerleşir !

Retina Dejeneresanslı (Örneğin: Tavukkarası) hastaların da Görme Alanı çok daralmıştır ve neredeyse bir tüp içinden bakar gibi görürler..

Makula (Sarı Nokta) yani Merkez Görme Noktası lezyonlarında bakılan yer görülemez; ama etraf görülebilmektedir !

Önemli Hatırlatma :

Yukarıdaki görüntüler, halkımızın anlayabilmesi için çok sadeleştirilmiş açıklamalar içermektedir ve kesinlikle teşhis amacıyla yorumlanamaz !

Kesin teşhis için Göz Doktorunuzun tavsiyelerine uymanız gerekir !

Göz ve Hastalıkları Hakkında Sık Sorulan Sorular

Göz Doktorlarını üzen / kızdıran 2 soru ve diğerleri….

1- Gözüm kızardı ; bir damla söyleseniz de geçse !!

Göz kızarıklığının tam 17 değişik nedeni vardır …

akut konjonktivit
alerjik konjonktivit
akut keratit
kuru göz (şekere, yüz felcine vs… bağlı)
akut iridosiklit (göziçi iltihabı)
akut glokom krizi
göze yabancı cisim kaçması
ve diğerleri…

Doktorunuz hangisi için ilaç söylesin de sizi hemen iyileştirsin? Ne dersiniz?

2- Hemen bir gözlük numarası yazar mısınız?

Hem gözlük numarası doktorluk değil de teknisyenlik olduğu için
hem de kısa zamanda değil bayağı zaman aldığı için alınır / üzülürüz…..

3- Doktor bey çok üzüldüm, ağladım, gözlerim bu yüzden mahvoldu!

Tam tersine! iyi ki ağladınız; böylece gözleriniz lizozim enzimi ihtiva eden gözyaşı sayesinde temizlendi, mikroplardan arındı… yani bilmeden, istemeden çok iyi bir iş yaptınız..

4- Bundan önceki doktor yanlış gözlük verdi…. Bu yüzden gözlerim mahvoldu….

Yanlış! Çünkü yanlış gözlük ancak gözü yorar, ama mahvetmez…
bakınız : göz hakkında yanlış bildiklerimiz..

5- 45-50 yaşlarındayım; yakın görmemi Lazer ile düzeltmek istiyorum, mümkün mü?

Ne yazık ki -şimdilik- mümkün değil ! Çünkü yakın görme bozukluğunu Lazer ile düzeltirsek bu sefer uzak görmeniz bozulacaktır….
Şu anki yakın görme derecenizi düzeltirsek, birkaç sene sonra yine yakın görmeniz ilerleyeceğinden tekrar ameliyat olmak ister misiniz?
Bazı meslektaşlarımız, bir gözün görmesini yakına, diğerini uzağa ayarlayarak düzeltmektedirler: bu durumda derinlik hissinizin kaybolacağını ve araba kullanırken kaza yapma ihtimalinizin artacağını biliyor musunuz?

6- Çocuğum şaşılık ameliyatı oldu, ama görmesi düzelmedi / artmadı!

Şaşılık ameliyatı estetik olarak kaymayı düzeltir, ama görme artması ancak gözlük, kapama, vs. gibi diğer yöntemlerle düzeltilir.

7- Ekzimer Lazer / LASIK ile gözlük numaram düzeltildi; ama görmem artmadı!

Şaşılık ameliyatlarında olduğu gibi, Lazer sonrası gözlükler atılabilir ama görme miktarı artmaz (veya çok az kişide arttığı görülmüştür ). Çünkü Lazer gözlüğün bir şekilde göze yapıştırılması/uygulanması işlemidir !

8- Lazerle katarakt ameliyatı olmak istiyorum. Nerede yapılıyor?

Halk arasında Lazer ile yapılan ameliyatın doğrusu Fakoemülsifikasyon yöntemi ile katarakt ameliyatıdır. Bu terim kısaca “Fako” ile katarakt ameliyatı diye anılsa da halk arasında yanlışlıkla lazer ile ameliyat olarak yer etmiştir ve birçok merkezde yapılmaktadır.

9- Hiç Lazerle katarakt alınmıyor mu ?

Klasik veya fako yöntemi ile katarakt ameliyatından sonra gözde bırakılan lens arka zarı bazı hastalarda donuklaşır, kesifleşirse Lazer yöntemi ile bu kesiflik açılabilir; ancak bu işlem bir ameliyat değildir ve muayene eder gibi yapılan basit bir işlemdir.
Ayrıca FemtoSecond /FemtoSaniye dediğimiz bir yöntem ile katarakt ameliyatının ön kesileri lazer ile yapılmaktadır; lakin bu yöntemde de ameliyatın ileri safhalarında katarakt yine Fako yöntemi ile parçalanıp, yenmektedir.

10- Hiç şikayetim yoksa neden göz doktoruna gideyim?

Kör olmamak için!
Glokom‘ un % 90′ ının hiç bir belirti vermeden seyrettiğini biliyor musunuz?
Göz tansiyonu ölçülmedikçe Glokom teşhisi konulamaz ve belirli bir süre sonra da telafisi mümkün olmayan (= geri dönülemez) körlük yerleşir!

11- Dinlendirici gözlük nedir?

Dinlendirici gözlük yoktur!
Eğer gözünüz bozuksa, düzeltmek üzere gözlük kullanabilirsiniz. Eğer gözünüz bozuk değilse, kullanacağınız tüm gözlükler gözünüzü dinlendireceğine yoracaktır!
Dinlendirici gözlük cahil toplumlarda gözlük satmak için uydurulmuş bir yalandır.

Sorularınızla Devam edecek….

Ekzimer Lazer /LASIK /Intralase / FemtoSecond / Femtosaniye konusundaki diğer sorular için tıklayın…

Themify Builder Placeholder

This badge represents where the Builder content will append on the frontend. You can move this placeholder anywhere within the editor or add content before or after.

Edit Builder: Frontend | Backend

Göz Hakkında Yanlış Bildiklerimiz

Loş ışıkta okuma gözleri yorar, ama tahrip etmez!
Parlak ışık gözleri rahatsız eder, ama tahrip etmez : mutlaka güneş gözlüğü gerekli değildir!
Gözlerin fazla kullanılmaları onları yorar, ama tahrip etmez!
Kuvvetli, zayıf veya yanlış gözlükler gözleri yorar, ama tahrip etmez!
Kontakt lensler ve gözlükler, göz bozukluğunu takıldıkları müddetçe düzeltirler, ama hiçbir zaman kırılma kusurlarını tümüyle yok etmezler!
Normal insanlarda gözyaşı gözleri yeterince temizler, mutlaka ıslatıcı göz damlası gerekmez!
Başağrıları genellikle göz yorgunluğundan kaynaklanmaz, hele migren hiç! (Oftalmik Migren gibi bazı baş ağrıları ışık vs… nedeni ile tetiklenebilirler, ama göz yorulmasından tetiklenme olmaz!!)

Sağlam gözler 35 yaşına kadar senelik muayene gerektirmez! (tabii önce sağlam olup olmadıklarının bakılması gerekir!)

Açık açılı glokomlu göz dıştan tamamen normal görünür ! (=Açık açılı glokomlu göz ancak göz tansiyonu ölçümü ve diğer muayene yöntemleri ile anlaşılabilir.)
Bebeklerin gözlerinin devamlı sulanması :
- ya konjenital glokom (doğuştan göz tansiyonu)
- veya gözyaşı yolunun tıkalı olmasındandır.

Göze kaçan kimyasal maddeler:
- hiç bekletilmeden su ile yıkanarak uzaklaştırılmalı ve sulandırılmalıdır.
- Asitler baz ile, bazlar asit ile kesinlikle yıkanmamalıdır!

Frank W. Newell : Ophthalmology Principles and Concepts, 4. baskı, sayfa: 147

İsterseniz şimdi yukarıdaki maddeleri teker teker açıklamaya çalışayım:

Dünyayı bir film kamerası gibi izlememize izin veren gözlerimizin değerini ancak işlevleri iyi yapamamaya başladıklarında anlarız ; ama genelde iş işten geçmiş olur. Bazen de etraftan duyduğumuz yalan-yanlış sözleri uygulayarak durumu daha da içinden çıkılmaz duruma getiririz …
İşte bu yazıda orbita dediğimiz çukurda hem kemik duvarları, hem kapaklar, hem de havadaki tozları tutarak kirpiklerle çok iyi korunan gözlerimiz hakkında hepimize yararlı olacağını inandığımız küçük noktalara değinmeye çalışacağız.

• Derler ki : “Çok okudum, çok yazdım, çok çalıştım : onun için gözlerim mahvoldu!”: Yanlış!
Gözleriniz siz istemeseniz de etrafı tarayan kameralar gibi devamlı bakmakta , yani çalışmaktadırlar. Hatta gözlerinizi kapadığınız zaman bile dikkat edin gözleriniz ışık yokluğunu, yani karanlığı görmektedir…… Demek ki gözleriniz çok okuyup yazmaktan tahrip olmaz; ancak yorulur! Yorgunluğu da dinlenince geçer…..

• Derler ki : “ Bizim zamanımızda elektrik yoktu, ışık yetersizdi : ondan gözlerim tahrip oldu..”: Yanlış!
Loş ışıkta göz bebeklerimiz , bir fotoğraf makinesinin objektifi gibi açılarak, gözün içine daha çok ışık girmesine izin verir; ancak astigmatı olan kişiler az ışıkta gözlüksüz okumaya çalışırlarsa göz bebeğinin büyümesine bağlı olarak, bulanık görürler, gözleri ağrıyabilir; ama bu olaylar göze kalıcı zararlar vermez….

• Derler ki : “Parlak ışık gözleri tahrip eder!”: Yanlış!
Karanlığın tersine fazla ışıkta göz bebekleri küçülerek göze daha az ışık girmesini sağlarlar, böylece bir otomatik savunma mekanizması oluştururlar. Ama bazı açık renk gözlü kişilerde bu yeterli olmayabilir, o durumda bile kişinin gözleri tahrip olmaz! İçerde fazla ışığın yansımalarını engellemek için antirefle adı verilen camların bir miktar fayda verdiği gerçektir. Ama rahatsızlığı gidermek için ev veya büro içinde koyu renkli güneş gözlükleri takmaya gerek yoktur. Dışarıda ise güneş gözlüklerinin koyu renkli camları bilhassa güneşin zararlı ultraviyole ışınlarını emmesi açısından bize faydalı olurlar.

• Derler ki : “Bana yanlış gözlük verdikleri için gözlerim böyle bozuldu …”: Yanlış!
Bir örnek ile cevap vereyim: -3.00 diyoptri gözü bozuk olan bir kişi düşünün ve ona -2.50 d. gözlük verilmiş olsun, yani gözünün numarası tam düzeltilmemiş, gözlükten sonra -0.50 d. daha bozukluğu kalıyor : aynı kişi gözlük almadan önce -3.00 d. bozuklukla dünyayı görmeye çalışıyordu , gözlüklerden sonra -0.50 d. ile görmeye çalışıyor, sizce hangi durum daha çok gözü bozar ?…

• Derler ki : “Gözlük veya kontakt lens kullandım , ama göz bozukluğum düzelmedi…”: Yanlış!
Ne gözlükler, ne de kontakt lensler göz bozukluklarını yok etmezler, yalnızca tashih ederek iyi görmenizi sağlarlar……

• Derler ki : “Gözlerim kuruyor, o nedenle gözlerimi temizlemek için bir damla damlatıyorum.”: Yanlış!
Nadir birkaç hastalık dışında çoğumuzun gözyaşı yeterlidir. Hatta gözyaşımızın dış tabakasının hafif yağlı olması nedeniyle altındaki sıvı tabakanın buharlaşarak yok olmasını engellemesi sayesinde gözyaşımız gözlerimizi umduğumuzdan daha fazla süre ıslak tutarlar ; ayrıca içinde bulunan lizozim denilen mikrop öldürücü bir madde ile de dışarıdan gelen mikroplara karşı en az ilaçlar kadar etkili bir savunma mekanizması oluştururlar. Bu arada dikkat edilmeden kortizon içeren bir damla göze damlatılırsa ilk anda bir ferahlama hissedilmesine rağmen beklenmeyen tatsız olaylar yavaş yavaş gelişebilir : mesela kortizonlu damlalar mikroplara karşı direncin kırılmasına neden olduklarından bakteriler ve bilhassa herpes adı verilen virüsler gözde üreyerek tatsız problemlere yol açabilirler. Ayrıca kortizonlu damlalar uzun süre kullanılırlarsa göziçi basıncını yükselterek glokoma da neden olabilirler.

• Genelde hastalarımız göz tansiyonunun dıştan bakışta bir belirtisi olduğunu düşünürler: Yanlış!
Akut glokom krizi dediğimiz bir özel durum haricinde glokomlu gözler dıştan tamamen normal görünürler, ancak muayenede göziçi basıncı ölçümünde veya gözdibi muayenesinde tahribat bulguları görülünce olay anlaşılabilir yani göz doktoru haricinde hiç kimsenin dışardan bakarak göz tansiyon yüksekliğini anlamasının imkanı yoktur….

• Derler ki : “Yakından televizyon izlemek gözleri bozar”: Yanlış!
Televizyon monitörlerinin radyasyon yaydığı bilinen bir gerçektir; ancak bir süre yakından televizyon izlemek radyasyona bağlı katarakt veya retina hasarına neden olmaz. Sağlıklı gözlerin temelleri çocukluk çağlarında atılır. Özellikle okul öncesi yaştaki çocuklar televizyonu yakından seyretmeyi severler. Genellikle bunun nedeni merak ve çocuğun ilk kez gördüğü renkli, hareketli ve ses çıkartan görüntülere olan ilgisidir. Görme ve işitme problemi olan çocuklar da televizyonu yakından izleme eğilimindedir; ancak görme sorunu olmayan bir çocuk yakından televizyon izliyor diye miyop, hipermetrop veya astigmat olmaz.

• Derler ki : “Bilgisayar oyunları gözü bozar”: Yanlış!
Uzun süre bilgisayar oyunu oynamak gözleri ve beyni yorar, göz kuruluğuna neden olur; ancak direkt olarak herhangi bir göz bozukluğuna (miyop, hipermetrop, astigmat gibi) yol açmaz.

• Derler ki : “Gözlüğü bir kere takarsan numaralar hep artar”: Yanlış!
Gözlük “miyop”, “hipermetrop” ve “astigmat” adı verilen kırma kusurlarını düzelterek daha net görmemizi sağlar. Gözlük takmak numaraların düşmesini sağlamadığı gibi artmasına da neden olmaz. Gözlük ayakkabı gibidir: sokağa yalın ayak çıkarsanız, yürürsünüz, ama rahatsız yürürsünüz. Bir kere ayakkabının rahatlığına alışınca artık ayakkabısız çıkmak istemezsiniz. Ama ayakkabı giymek ayak numaranızı ne büyütür, ne küçültür. Aynı şekilde gözlükle görme netliğini fark eden insan da artık gözlüğü çıkarmak istemeyecektir. Erişkinlerde 40 yaşından sonra ortaya çıkan yakını görme probleminde (bakınız : presbiyopi) de gözlük taksanız da takmasanız da 60 yaşına kadar numaralar artacaktır. Bu doğal bir süreçtir: yakın gözlüğü kullanmak bu süreci hızlandırmaz veya yavaşlatmaz, sadece daha rahat okumanızı sağlar.

• Derler ki : “Sokaktan alınan güneş gözlükleri ve başkasının gözlüğünü takmak gözü bozar”: Yanlış!
Güneş gözlüğünün gözünüzü güneşin zararlı etkilerinden koruması için UV (ültraviyole= mor ötesi) ışınlarını bloke etmesi gerekir. UV ışınlarını bloke eden güneş gözlüklerinin nereden alındığınızın önemi yoktur. UV bloke edici özelliği olmayan bir güneş gözlüğü sadece işe yaramaz, ama gözünüzü de bozmaz. Başka bir kişinin gözlüğünü takmak gözünüzü bozmaz yalnızca yorar ve baş ağrısına neden olabilir. Ancak, sekiz yaşından küçük çocuklar doğru derecelerde ve ihtiyacı olan gözlükleri takmalıdırlar. Uygun olmayan gözlük kullanımı çocuklarda göz tembelliğine neden olabilir.

• Derler ki : “Çocuklarda bir miktar şaşılık (gözlerde kayma) olması normaldir”: Yanlış!
Şaşılık normal bir durum değildir. Çocuklarda gözlerde kayma doğuştan olabilir veya sonradan ortaya çıkabilir. Bazı şaşılık tipleri geçicidir ve gözlükle düzeltilebilir. Bazı kaymaları düzeltmek için ise ameliyat gerekebilir. Şaşılıkla ilgili en önemli sorun, kayan gözde tembellik gelişmesidir. Göz tembelliği erken tespit edilebilirse, çocuk 8-10 yaşına gelene kadar; ameliyat, gözlük ve kapama gibi tedavi yöntemleriyle tedavi edilebilir. Erişkinlerde göz tembelliğini tedavi edebilecek bir yöntem şu an için yoktur.

• Derler ki : “Göz nakli ile körlük tedavi edilebilir”: Yanlış!
Göz küresinin tam olarak nakli günümüz tıp teknolojisinde mümkün değildir! Halk arasında göz nakli olarak bilinen ameliyat aslında kornea naklidir. Kornea gözün en dış tabakası olan saydam dokudur. Kornea kaynaklı körlüklerin (keratokonus, kornea bulanıklığı, kornea ödemi gibi) tedavisinde uygulanan kornea nakli ameliyatı dünyada en sık uygulanan doku/organ nakli operasyonudur. Kornea nakli öncesinde alıcı ve verici arasında kan ve doku grubu uyumu aranmaz.

• Derler ki : “Göz doktorları lazer tedavisi (lasik, lazer göz ameliyatı) olmazlar” Yanlış!
Göz doktorları da kendi kırma kusurlarını (miyop, hipermetrop ve astigmat) düzeltmek için gözlük – kontakt lens takarlar veya gözlükten kurtulmak için ekzimer lazer tedavisi olurlar. ISRS (Uluslararası Refraktif Cerrahlar Birliği) üyesi göz doktorlarının yaklaşık % 25’i lazer göz ameliyatı olmuştur. Ayrıca, diğer insanlar gibi göz doktorları da belli bir yaştan sonra yakın gözlüğü kullanmak zorundadırlar ve şu anki teknoloji ile yakın görmenin lazer ile düzetilmesi önerilmez (bakınız: presbiyopi). Bu nedenle, yakın görme için kullanılan gözlükler ile lazer arasında bağlantı kurulması mantıki değildir.

• Derler ki : “Lazer ameliyatı (lasik) olanlar yaşlandıklarında katarakt ameliyatı olamazlar”: Yanlış!
Gözlükten kurtulmak için yapılan lazer göz tedavisi gözün en dışındaki kornea tabakasına uygulanır. Katarakt ise gözün içerisindeki saydam lensin bulanıklaşmasına verilen isimdir. Yeteri kadar yaşlanma şansı bulan herkes katarakt olur. Lazer göz ameliyatı olmuş olmanız katarakt gelişimine neden olmaz, katarakt ameliyatı olmanıza da engel değildir. Dikkat edilmesi gereken tek nokta katarakt ameliyatında kullanılacak göz içi merceğin numarasının doğru hesaplanmasıdır. Bu nedenle lazer olmuş kişilerin, senler sonra katarakt ameliyatı olacakları sırada göz doktoruna kaç derece göz bozukluğunun düzeltildiğini söylemeleri gerekir ki, cerrah göz içine konacak merceğin derecesini doğru hesaplasın.

• Derler ki : “İsteyen herkes dinlendirici gözlük takabilir”: Yanlış!
Çünkü “dinlendirici gözlük” diye bir şey yoktur!
Çok çalışıp yorulduysanız gözlük takmak sizi dinlendirmez.
Eğer bir kırma kusurunuz varsa, bunu düzeltecek gözlük ancak görüşünüzü arttırır. Yoksa düz camı takmanın anlamı ve mantığı yoktur.

Halkımız arasında yanlış yerleşmiş birkaç konuyu dile getirmeye çalıştım .

İlk anda yukarıda yazılanlar kişiye tuhaf gelebilir, ama düşününce her satırında yoğun saptamalar olan konunun doğruluğu ve bilhassa önemi anlaşılacaktır.