Renk Körlüğü / Daltonizm / Diskromatopsi
RENKLERİN ALGILANMASI
Koni adı verilen 3 tip retina hücresi sayesinde, gözümüz temel renk olan kırmızı, yeşil ve maviyi algılayabilir.
Algılanan bu sinyaller optik yollar sayesinde ve antagonist kırmızı-yeşil ve mavi-sarı çiftler halinde kodlanmış olarak beyine gönderilir.
Beyin ise görme korteks seviyesinde ve sonra diğer merkezlerde bu verileri yorumlayarak renklerin algılanmasını sağlar.
Renk körü demek, genel olarak kişi farklı renkleri ayırt edemiyor, renkleri tanıyamıyor demektir.
Ama Renk Körlüğü bir hastalık değildir. Demek ki hiçbir şekilde de ölüm nedeni değildir.
Şimdiye kadar Renkli Görme Bozukluğu olan kişilerin renk görmeleri düzeltilemez iken üzerinde çalışarak hastalarımızın kullanımına sunduğumuz “Renk Bozukluğu Lensleri” ile (gözde olduğu sürece) Renkli Görmede belirgin düzelme olmaktadır.
Renkli Görme Bozukluğu Türleri:
Kırmızı veya yeşil renk körlüğü olan hastalar klinikte daha sık, sarı veya mavi körlüğü olanlar daha seyrek görülür.
Tam renk körlüğü olan hastalar ise, renkleri hiçbir şekilde tanıyamazlar, cisimlerin sadece şeklini, parlaklığını veya koyuluğunu fark ederler, kırmızı ve yeşil renkleri koyu olarak, sarı ve mavi renkleri açık olarak algılarlar. Bu kişilerde, ışıktan rahatsız olma, sık göz kırpma ve görme bozuklukları gibi rahatsızlıklar, parlak ışık altında daha çok, az ışık altında daha azdır. Çevre görmeleri normaldir. Karanlıkta görme, karanlığa uyum yeteneği renk körlerinde normal kişilerden daha iyidir. Normal bir kişinin karanlık uyumu için 5-10 dakikaya gereksinimi varken, ileri derecede renk körü olan bir hastada karanlığa uyum için 1-2 dakika yeterli olur. Tam renk körü için renk yelpazesinin en parlak bölümü yeşil banttır, oysa sağlam kişide en parlak bant sarıdır ve sadece gece görmede yeşil banttır. Bu nedenle uzun zaman karanlık bir odada kalan normal bir kişinin renk duyusu tam renk körünün duyusuyla aynıdır.
Renkli görme bozuklukları arasında en sık görüleni kırmızı-yeşil renk körlüğü veya zafiyetidir. Ama bu kişiler kırmızı ve yeşil renkleri gri veya kahverengi olarak algılarlar ki bu normal kişilerdeki kırmızı ve yeşil renk karışımına benzer.
Renk görme kusurları:
- Renk görme zafiyeti ve
- Renk körlüğü olarak sınıflandırılır
Zafiyeti olan hastalar renk körlerinden daha iyi durumdadır ve renk ayırt etme yeteneklerinin bir bölümü sağlamdır.
Renk görme bozukluğu ile görme keskinliği arasında bir bağlantı yoktur!
Yani renk körü olan kişi gözlük kullanmadan uzağı ve yakını rahatça görebildiği gibi, miyop, hipermetrop veya astigmat da olabilir..
Renk körlüğü tipleri:
Renk körlüğü hem kalıtsal, hem de edinsel olabilir. Kalıtsal renk körlüğü, kendisi de renk körü olan ve bu hasarı ilk kez doğru olarak tanımlayan İngiliz fizikçisi Dalton’dan dolayı Daltonizm olarak adlandırılır.
- Kalıtımsal Renk körlüğü en çok aile içi evliliklerde görülür. Kusur, cinsiyete bağımlı çekinik genle geçer, yani kadınlarda sessiz olup erkek çocukta bariz olur. Diğer bir değişle geçiş erkek renk körünün kızından onun oğluna olur. Kadınlar renk körlüğünde taşıyıcı oldukları için klinikte kadınlarda renk körlüğü erkeklerden daha seyrek görülür.
- Edinsel renk körlüğü ise bazı hastalıklarda görülebilir:
Doğumsal sarılık, Maküla dejeneresansları, Retinoskizis, Malign miyopi, Hipertansif retinopati, Diabetik retinopati, Retina damarı tıkanıklıkları, Koroid malign melanomu, Glokom, Retrobulber nörit, Alkol-nikotin zehirlenmesi..
Ayrıca, insan yaşlandıkça renk ayırt etme yeteneği bozulur.
Öte yandan klinikte renkli görme yorgunluğu ve gizli renk körlüğü de görülmektedir:
- Renk görme yorgunluğu, kişinin testin başında renkleri hemen tanıyabilirken test süresi uzağında, renkler daha karmaşık veya göz kamaştırıcı olduğunda test yapamaz veya ilk yapabildiklerini adeta inkar eder hale gelmesidir. Test tekrarlandığında kişi yeniden yapabilir.
- Gizli renk körlüğü, kişinin retinasında renk reseptörlerinin olması, ama renkleri ayırt ederken tam bir kırmızı-yeşil renk körü gibi davranmasıdır. Böyle bir hastanın renk testi yapılırken, özellikle de aralarında çok az farklar olan levhalara bakarken renkleri ayırt etmek için daha uzun süreye ihtiyacı olmaktadır. Bu, onların gözlerinde renk reseptörleri olduğu, ama renkleri normaller gibi tanıyamadıkları anlamına gelmektedir. Renk için daha az duyarlıdırlar ve renkleri doğru tanımak için normal kişiye göre daha uzun süreye gereksinmeleri vardır.
Günümüzde Holmgren renk yumakları, renkli ışık testi gibi çok sayıda renk körlüğü testleri bulunmaktadır. Ama kliniklerde çoğunlukla renkli levhalar kullanılmaktadır.
Renk görme için test yaparken renk görme teorisine göre kırmızı-yeşil veya sarı-mavi (mor) renk çiftlerinden biri esas renk çifti olarak kabul edilmelidir. Renk biliminde kırmızı-yeşil veya sarı-mavi (mor) birbirini tamamlayan renklerdir.
Türkiye’ de ilk defa ve 10 seneden beri orta şiddette renk körlerine yardımcı olan kromatik lensleri uygulamaktayım..
Renk körlüğü genelde doğuştan bir hastalık olup ne yazık ki tedavisi yoktur. Buna karşılık, üzerinde iki sene çalışarak yurdumuzda uyguladığım kontakt lensler, renkli görme bozuklukları olanlara % 90′ a varan fayda sağlamaktadır.
Renk körlüğü hastalarına yasak olan meslekler:
Taşıma Sektöründe ki Meslekler |
|
Güvenlik Sektöründe ki Meslekler |
|
Diğer Meslekler |
|